Antik kent Efes (Ephesus) hakkında bilgi

Etiket: artemis tapınağı Page 1 of 2

Efes Antik Kenti Efes Harabeleri

Kültür Tatili Planlayanlara Efes’te Gezilesi Yerler

Yaz tatilinde yapılabilecek çeşitli aktiviteler var. Tatile gitmek bunlardan birisi, ama tatil sadece deniz-kum-güneş üçlüsünden oluşmuyor. Doğayı keşfedebilir, akrabalar ile vakit geçirebilir veya Efes‘te bir kültür gezisi yapabilirsiniz.

Efes Antik Kenti başlı başına bir mekan değil, adı üstünde bir kent. Kendisi kadar tarihi yapılardan ve kalıntılarından oluşuyor, her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Efes’e gitmek planlarınız arasındaysa, bu yazıya göz atarak nereleri gezebileceğiniz hakkında bilgi sahibi olun.

Artemis Tapınağı – Efes’te Yedinci Harika

Başlıktan da anlayabilirsiniz, bu yapı Dünyanın Yedi Harikası’ndan birisi. 2015 yılında Efes Antik Kenti‘nin Dünya Mirasları listesine eklenmesini sağlayan Artemis Tapınağı, gezilecek yerler listesinde ilk sırayı alıyor.

Efes Antik Kenti Artemis Tapınağı

Bu yapı tamamen mermerden yapılmış olmasıyla da biliniyor. Antik zamanın mermerden inşa edilen ilk yapıtı olan Artemis Tapınağı’nın kalıntılarını ziyaret ettiğinizde, 27 asırlık mermerler üstünde yürümenin nasıl bir şey olduğunu hissedin.

Ay tanrıçası Artemis’in adını taşıyan bu tapınağın günümüze yalnızca harabeleri kalmış olsa da, tarih bilimciler M.Ö. 7-6. yüzyıllarda bu yapının üç kere değiştiğini söylüyor.

Artemis Tapınağı ilk inşa edildiğinde, bir tapınak olarak bile anılmıyordu – bir sunaktı, adakhaneydi. Sonraki yapılanmasında üstüne tapınak eklendi ve Artemis Tapınağı olarak anılmaya başlandı. Bir yangın kazasından sonra ise restorasyonu yapıldığı söyleniyor.

Ashâb-ı Kehf Mağarası

Bizans döneminde kilise haline getirilen ve Yedi Uyurlar Mağarası olarak da bilinen bu mağaralar, adını halkın putperest inançlarını reddeden yedi gencin hikayesinden alıyor. Hikayeleri kadar mağaranın kendisi de “mucizevi”.

Ashab-ı Kehf Mağarası Efes Harabeleri

Efes‘te hala azametini koruyan kilisenin duvarlarında, mezarların üstünde orada uyuyan yedi gencin hikayesine atıfta bulunuyor. Mucizevi olayların ev sahibi Ashâb-ı Kehf Mağarası oldukça ziyaret edilesi duruyor.

Rivayete göre bu gençler, halkın putperest düşünceli rejimine karşı çıkmış ve idam cezasına çarptırılmıştır. Cezadan kaçan gençler bir mağaraya sığınmış, sonrasında uzun bir uykuya dalmışlar. Mağaraya gönderilen askerler şaşkınlık içinde geri dönmüş ve bu mağaranın taşla kapatılması emredilmiş.

Mağaranın ağzının arsa sahibi tarafından açtırılmasıyla uyandıklarında aradan 200 yıl geçmiş. Gençlerden biri şehre ekmek almaya gönderilmiş. Fakat 200 yıl öncesine ait paralarla alışveriş yapmaya çalıştıkları için Psikopos karşısına çıkarılmışlar. Hikayelerini dinledikten sonra Psikopos, bu olayın bir mucize olduğu kanaatine varmış.

Efes Harabeleri Meryem Ana Evi

Meryem Ana Evi

Burası günümüzde bir mabet, ibadethane olarak işlev görüyor. Bu ev özellikle Hz. İsa’ya doğum yapan bakir anne Hz. Meryem‘in doğduğu ve hayatının sonuna kadar yaşadığı yer olmasıyla biliniyor. Meryem Ana Evi her yıl hem Müslümanlar, hem de Hristiyanlar tarafından sıklıkla ziyaret ediliyor.

Mabedin dışında ayrıca Meryem Ana‘yı simgeleyen bir heykel, herkesin iyi niyetlerini bıraktığı dilek duvarı ve inanılmaz şifalı güçlere sahip olduğu söylenen bir su kuyusu var. Böylesine kutsal bir yeri ziyaret ederseniz, en iyi dileklerinizi bir kağıda yazmayı unutmayın.

Efes Antik Kenti İsa Bey Cami

İsa Bey Camii

Her ne kadar antik dönemin bir eseri olmasa da, Efes Antik Kenti‘nin bir parçası olan İsa Bey Camii ilgi çekici. Adını aldığı Aydınoğlu İsa Bey tarafından 1375 yılında yaptırılan bu camii, Anadolu döneminin bilinen en eski eserlerinden birisi.

Anadolu Selçukluları’nın eşsiz çinileriyle adeta bir görsel şölen sunuyor. Minareleri ise geçmişte büyük depremlerden ötürü yıkılmış olsa da 1975 yılında yapılandırılarak yeniden kullanıma sunuldu.

Günümüzde hala ibadethanelik görevini yerine getiren İsa Bey Camii‘nin mermer işlemelerini dikkatli inceleyin. Geçmişten izler taşıyorlar.

Kaynaklar; Vikipedi’deki Efes ve ilgili sayfalar: [1] [2] [3] [4]

Resimler; Wikimedia Commons’dan: [Kapak resmi] [1] [2] [3] [4]

Alternatif Tatilde Zirvede: Efes

İzmir’in Selçuk kasabası yakınlarında yer alan Efes ilçesi, tarihi ve turistik açıdan ülkemizdeki en önemli yapı olması özelliğini taşıyor. Dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı’nın Efes’te olması dünyada milyonlarca turistin ilgisini çekiyor.

M.Ö. 11 yüzyılda kurulan Efes’te kazılar 1895 yılından bu yana devam ediyor ve uzmanlar şehrin tamamen açığa çıkmasının 200 yıl daha sürebileceğini belirtiyor.

Hızlandırılmış Efes Kursu:

Selçuk Müzesi:

Efes’e giden yerli ve yabancı turistlerin ilk durağı Selçuk Müzesi. Bu müzede İkinci Dünya Savaşı’ndan itibaren bulunan tüm materyaller ziyaretçilere açık. Bunların arasında en dikkat çekenler ise 37 adet göğüslü Tanrıça Artemis Efesya’ya ait iki heykel ve yunusun üzerine binmiş olan Eros’a ait heykel..

Artemis Tapınağı:

Antik Çağ’ın ilk mimarlık eseri olan Artemis Tapınağı’ndan geriye yalnızca tek bir sütun kalsa da dünyanın yedi harikasından biri olan bu kalıntıyı görmek size heyecanlandıracaktır.

Stadium:       

Efes’in güney bölümünde yer alan stadium ile antik çağdaki her törenin, atletik yarışmaların ve o dönemde olduğu gibi günümüzde de filmlerde sıkça gördüğümüz acımasız gladyatör dövüşlerinin yapıldığı alanı ziyaret edebilirsiniz.

St. John Kilisesi:

Hz. İsa’nın havarilerinden Aziz Ioannes’in mezarının üstüne yapılmış kilise de Efes Antik Kenti’nde bulunmaktadır.

Celsus Kütüphanesi:

Efes’in en iyi şekilde korunmuş olan yapısı ve aynı zamanda bir lahit olan Celsus Kütüphanesi’ni görebilir, eğer şanslıysanız kültür sanat etkinliklerine katılabilirsiniz.

Eski dönemin ihtişamını ve Antik Roma’nın dokusunu görmek istiyorsanız tatil seçeneklerinizin arasına Efes’i de almanızı şiddetle öneririz.

Fotoğraf kaynakları:

https://www.officefma.com/resource-center/

https://www.awesomestories.com/asset/view/Wonders-of-the-Ancient-World-Arson-at-the-Temple-of-Artemis

Bulutlara Yükselen Tapınak: Artemis

“Kadim Babillilerin kudretli işçiliğini ve Mausoleus’in mezarını gördüm. Ama bulutlara doğru yükselen Efes’teki tapınağı gördüğümde, diğerlerinin tümü gölgede kalmıştı.”

İskenderiyeli filozof Philon bu sözleri günümüzde dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul edilen Efes Antik Kenti içerisinde bulunan Artemis Tapınağı için söylemişti.

Bu sözlerin üzerinden binlerce yıl geçmesine ve yalnızca bir sütun kalmasına rağmen Artemis Tapınağı’nı görmek isteyen yerli ve yabancı ziyaretçilerin akınına uğruyor.

Diana Tapınağı olarak da bilinen ve M.Ö. 550 yılında yapımı tamamlanan Artemis Tapınağı, Yunan Mitolojisi’ndeki bereket tanrısı Artemis’e ithaf edilmiştir. Kaynaklar, Artemis’in bereket tanrısı olması nedeniyle helenistik dönemde tapınağın hem ibadethane hem de pazaryeri olarak kullanıldığını belirtmiştir.

Lidya Kralı Kroisos tarafından başlatılan ve 120 yıl süren çalışma sonrasında ortaya çıkmış olan tapınak, tamamı mermerden yapılmış ve 100 sütun üzerine kurulmuştur. Romalı tarihçi Piny’e göre ise tapınağın yapımında 18 metrelik 127 adet sütun kullanılmıştır.

 

 

Yunan mimar Chersiphron tarafından yapılan tapınak, dönemin en ünlü heykeltraşları Polyclitus, Pheidias, Cresilas, ve Phradmon tarafından yapılmış heykellerle süslenmiştir.

Ayakta olduğu binlerce yıl boyunca bir çok tehlike atlatan tapınak yapılışından 200 yıl sonra M.Ö. 21 Temmuz 356 yılında adını ölümsüzleştirmek isteyen Herostratus isimli bir Yunanlı tarafından ateşe verilmiş ve Büyük İskender aynı gece dünyaya gelmiştir. Yangının ardından tekrar yapımına başlansa da halk tam olarak başarıya ulaşamamıştır. M.S. 263 yılında Hristiyanlığın yaygınlaşması ile birlikte gotların istilasına uğrayan bölgede giderek önemini yitirmiştir.

1900’lü yıllarda başlayan kazılarla birlikte ortaya çıkarılan bir çok eser İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin yanı sıra İngiltere’de British Museum ve Fransa’daki ünlü Louvre Müzesi’nde sergilenmektedir. Günümüze kadar yalnızca tek sütunu kalan tapınak inşaat firmalarına da ilham kaynağı olmuştur. Kıbrıs’ta yapılan Kaya Artemis Resort Oteli, Artemis Tapınağı’nın birebir uyarlaması olarak müşterilerine hizmet vermektedir.

Fotoğraf kaynakları:

https://judyanddavidsgapyear.wordpress.com/2014/10/12/turkey-ephesus-part-2/

http://teacongress.org/Congress-Tours–Social-Actvities-ipages-en70.cgi

İnsanlık Tarihi Kadar Eski: Efes Antik Kenti

Kuruluşu milattan önce ikinci yüzyıla kadar dayanan ve içerisinde bulunan Artemis Tapınağı ile dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen Efes Antik Kenti, aradan geçen binlerce yıl ve yıkılan onca yapısına rağmen kültür turistlerinin yoğun ilgisiyle karşılaşıyor.

Lydia Kralı Kroisos tarafından Bereket Tanrıçası Artemis için yapıldığı düşünülen ve yapımı 120 yıl süren Efes Antik Kenti, Helenistik Çağ’ın başkenti olmakla birlikte limanlara olan yakınlığı ve konumu itibariyle dönemin en önemli politika ve ticaret merkezlerinden biri halini almıştır.

Efes tarihi öneminin yanı sıra Hristiyan dini için de özel anlam taşımaktadır. St. John’un İncil’i burada yazdığı ve Meryem Ana’nın da Efes Antik Kenti sınırları içerisinde yaşamını yitirdiği kabul edilmektedir. Bu nedenle ziyaretçi sayısının büyük bir çoğunluğunu Hristiyanlar oluşturmaktadır.

İçerisinde 58 antik yapı barındıran Efes’in bir çok binası günümüze kadar ulaşmamış olsa da bir çok kez yer değiştiğinden dolayı kalıntıları 8 km2’lik bir alana yayılmıştır. Ayasuluk Tepesi, Artemision, Efes ve Selçuk olarak 4 ana bölgeye ayrılan antik kent dünyanın her yerinden yılda ortalama 1,5 milyon turisti ağırlamaktadır.

1996 yılında bugünkü İzmir’in Selçuk ilçesinin 3 km uzağında keşfedilen Efes Antik Kenti başka bir deyişle Efes Harabeleri Arkeleog Adil Evren başkanlığında yapılan araştırmalar sonucu keşfedilmiştir.

Yaz döneminde (Nisan-Ekim) 08:30 – 19:00 ve kış döneminde (Kasım-Mart) 08:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edebileceğiniz Efes’e kapıda ödeyebileceğiniz 25 TL’ye alternatif olarak yine kapıda temin edebileceğiniz Müzekart ve Müzekart+ ile giriş yaparak, insanlık tarihi kadar eski olan bu yerleşim bölgesinin keyfini çıkarabilirsiniz.

Efes Belediye Sarayı-Prytaneion

Efes Antik Kenti içerisinde Artemis Tapınağı’ndan sonra en kutsal sayılan mekan Prytaneion – Efes Belediye Sarayıdır. Prytan olarak anılan kişi Belediye Başkanı görevine sahipti. Prytaneion’un etrafında imparator ve tanrıça heykellerinin yer alıyor olması nedeni ile bu sarayın kutsal sayılan bir mekan olduğu kabul edilmiştir.

Efes Kentinin tanrıçası Hestia idi. Prytaneion’un sağ tarafında Tanrıça Hestia sunağı yer alırdı ve bu sunağın içerisinde kutsal olarak kabul edilen bir ateş yanardı. Kentin ölümsüzlüğünü simgeleyen bu ateşin sönmesi uğursuzluk olarak kabul edildiği için Prytan’ın en önemli görevi bu kutsal ateşin sönmemesini sağlamaktı.

Efes’te Hristiyanlığın kabul edildiği dönemde, Prytaneion’da yer alan heykellerin hamam inşaatında kullanılmaması için işçiler tarafından heykeller gömülmüştür. 1957 yılında gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkan bu eserler Efes Müzesi’nin en değerli parçalarını oluşturmaktadır.

 

 

 

Efes Kazı Çalışmaları

Efes Harabeleri ile ilgili ilk kazı çalışmalarının amacı Artemis Tapınağı’nın bulunması idi. British Museum sponsorluğunda Mimar John Turtle Wood tarafından 1863 yılında başlayan kazı çalışmalarında Artemis Tapınağı’nın mermer kaplamalarına ancak 1869 yılında ulaşılabilmiş ancak umut edilen kalıntılara rastlanılamaması nedeniyle 1874 yılında çalışmalara ara verilmiştir.

Karl Mautner Ritter von Markhof  tarafından yapılan bağış ile 1895 yılında yeniden başlatılan kazı çalışmaları , Viyana Üniversitesi Klasik Arkeoloji Profesörü ve Avusturya Arkeoloji Enstitüsü İlk Başkanı olan Otto Benndorf önderliğinde yürütülmüştür. Bu dönemde bulunan eserler, Efes Kazı Çalışmaları’un Ephesos-Museum bölümünde yer almaktadır. 1906 yılından itibaren bulunan eserler ise Türkiye’de bırakılmıştır. Bu eserler İzmir Selçuk Müzesinde ve Efes Antik Kenti’nde yer almaktadır.

Efes Harabeleri’ndeki Tarihi Yapıtlar

Efes Harabeleri içerisinde bir çok tarihi yapıt yer almaktadır. Helenistik ve Roma çağları olarak geçen M.Ö. 1. ve 2. yüzyıllarda kentler mermerler ile yapılmış anıtlar ile süslenirdi. Efes önemli bir ticari liman kenti ve  Asya Eyaleti’nin başkenti olması nedeni ile döneme ait bir çok eserleri bünyesinde barındırmıştır.

Efes Harabeleri içerisinde, Meryemana Evi , Artemis Tapınağı, Vedius Gymnasium, Celsus Kütüphanesi, Antik Tiyatro,  Belediye Sarayı, Stadyum, Akropol, Yamaç Evler, Aşk Evi, Skolastika Hamamı, Trajan Çeşmesi, Hadrian Tapınağı, Domitian Tapınağı, Serapis Tapınağı, St. Jean Bazilikası ,Skolastika Hamamları ve bir çok anıt yer almaktadır.

Efes Harabeleri, ziyaretçilere açıktır ve Efes Antik Tiyatrosu’nda yapılan restorasyonların ardından burada bir çok önemli konserler dahi düzenlenmektedir.

Efes Harabeleri

İzmir Efes’te yer alan Efes Harabeleri tarihin gün yüzüne çıkardığı en önemli eserlerdendir. MÖ 1. ve 2. yüzıllarda dönemin en önemli kentlerinden olan Efes , Roma İmparatorluğu döneminde Asya Eyaleti’nin başkentliğini yapmıştır.

Efes konumu gereği o dönemde batı ile doğu arasında kapı vazifesi gören önemli liman kentlerinden biri olmuştur. Efes, gerek ticari gerekse politik önemi ile birlikte sahip olduğu Artemis Tapınağı dolayısı ile de o dönemde büyük bir öneme sahiptir.

Bilim, Sanat ve Kültürel olarak gelişimi ile birlikte Herakleitos, Artemidoros , Hekim Soranos ve Rufus, Şair Callinos ve Hipponaks  gibi ünlü kişilerin yetiştiği yer olan Efes, Hristiyanlığın yayıldığı ilk yer olması nedeni ile bugün Hristiyanların haç yeri olarak kabul görmektedir.

Efes-Artemis Tapınağı Mimarisi

Efes Antik Kent’te yer alan Artemis Tapınağı’ndan geriye bir şey kalmamış olması nedeni ile gerçek hali hakkında tam olarak bir bilgi bulunmamaktadır.  Tapınak hakkında ki tek bilgi tarihçi Plynus tarafından yazılanlardan ibarettir. M.Ö. 7. yüzyılda yapılan sunak ile başlayan Artemis Tapınağı’nın bu sunak üzerine kurulduğu ve yangın sonrasında da restore edildiği bilinmektedir.

Tarihçi Plynus , Artemis Tapınağının 115 metre uzunluğunda 55 metre eninde dikdörtgen bir mimariye sahip olduğunu ve tamamı ile mermerden yapıldığını anlatmaktadır. Yükseklikleri 18 metre, iyonik kabartmaların yer aldığı 127 adet kolondan oluştuğunu belirten tarihçi Plynus, Artemis Tapınağı içerisinde ünlü Yunan heykeltraşları Polyclitus, Pheidias, Cresilas ve Phradmon’ın heykellerinin yer aldığını söylemektedir.

Efes-Artemis Tapınağı’nın Tarihçesi

İzmir Efes’te yer alan Artemis Tapınağı’nın Tarihte ki bir diğer adı da Diana tapınağıdır. İsmi Latince de Artemisium olarak yer alan Artemis Tapınağının tarih kaynaklarında kökeninin M.Ö. 7. yüzyıllara dayandığı yer almaktadır. Tümü mermerden inşa edilmiş olan tapınak  Lydia Kralı Kroisos tarafından Yunanlı mimar Chersiphron’a yaptırılmıştır.

Artemis Tapınağı, yüzyıllar boyunca krallar, sanatçılar, tüccarlar ve turistler tarafından ziyaret edilerek tanrıçaya inançlarını sundukları dinsel bir mekan olarak kullanılmıştır. Büyük İskender’in  doğduğu gün olan MÖ 21 Temmuz 356 yılında  Herostratus adlı bir kişi tarafından yakılan Artemis Tapınağı, 200 yıl sonra restore edildi.

Hristiyanlığın Aziz Paul tarafından Efes’te yayılmaya başlanması ile Artemis Tapınağına olan inanç zayıflamaya başladı. Artemis  tapınağı 362 yılında Gotlar tarafından yeniden yıkıldı ancak Efesliler tapınağı yeniden inşa ettiler. Efes’te 4. yüzyılda artık Hristiyanlık tamamen kabul edildiği için Aziz John Chrysostom tarafından Artemis tapınağı komple yıkıldı.

Page 1 of 2

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén